سه‌شنبه 28 مرداد 1404
میزگردی در خبرگزاری فارس با حضور دانشجویان دانشگاه‌های تربیت دبیر شهید رجایی و فرهنگیان مسیری تازه برای بازسازی نظام تربیت در آموزشوپرورش ترسیم شد؛ از نقد فرایند گزینش و شیوه آموزش اساتید تا ارائه پیشنهادهایی برای رهایی معلم از نقش صرفاً آموزشی.
گروه سیاسی خبرگزاری فارس: در سال‌های اخیر، تربیت نسل مسئول، مؤمن و امیدوار به آینده کشور، یکی از دغدغه‌های اصلی مقام معظم رهبری در حوزه آموزشوپرورش بوده است. معظم‌ٌله در دیدارهای مکرر با فرهنگیان، بارها بر جایگاه حیاتی معلم، نقش کلیدی مدرسه و ضرورت تحول در نظام تربیت‌معلم تأکید فرموده‌اند. این فرمایشات در شرایطی بیان می‌شود که کشور با چالش‌هایی نظیر تهاجم فرهنگی، افت کیفیت آموزش و ضعف پیوند مدرسه با نیازهای تربیتی نسل جدید مواجه است. در این میان، دانشگاه فرهنگیان به‌عنوان مرکز ثقل تربیت‌معلم، مسئولیتی مضاعف در آماده‌سازی معلمان برای ایفای نقش مؤثر در این میدان خطیر بر دوش دارد.
باتوجه‌به اهمیت این موضوع، میزگردی با حضور جمعی از مسئولان و فعالان دانشجویی دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی برگزار شد تا ابعاد مختلف تحقق تربیت نسلی مسئول، پرسشگر و امیدوار مورد بررسی قرار گیرد. در این نشست، نقش معلم، مأموریت دانشگاه فرهنگیان، وضعیت فعلی نظام آموزشوپرورش و جایگاه سند تحول بنیادین و معاونت پرورشی در این مسیر مورد بحث و نقد قرار گرفت. شرکت‌کنندگان، ضمن تبیین چالش‌ها و موانع پیش‌رو، پیشنهادهایی برای تحقق یک نظام تربیتی مؤثر و منطبق با مطالبات رهبر معظم انقلاب ارائه کردند.
اسدی: نظام فعلی به جای تفکرمحوری، حافظه‌محوری را در پیش گرفتهفارس: باتوجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار با معلمان نظر شما دررابطه‌با سخنان نظام فعلی آموزشوپرورش برای تربیت نسل مسئول و امیدوار باید چه کند؟ نقش معلم در تحقق این امر چیست؟ آیا دانشگاه فرهنگیان شما را برای این مهم آماده کرده است؟ سند تحول و معاونت پرورشی چه جایگاهی برای تحقق تربیت نسل مسئول و امیدوار دارد؟ امیرعلی اسدی عضو بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در پاسخ به سوال گفت: آماده ساختن یک انسان برای ورود و حضور در جامعه از لازمه‌های حکومت اسلامی است. از لحاظ خردمندی و توانمندی‌های ذهنی، باید انسان‌هایی تربیت شوند که در بالاترین سطح این قابلیت‌ها باشند. این افراد باید از نظر اخلاقی، شجاع، مؤمن، خوش‌بین به آینده و بلندهمت باشند. از نظر فکری و علمی نیز، باید خلاق، قانون‌مدار و حتی قانون‌گذار باشند و در زمینه مدیریتی، در سطوح مختلف بتوانند بدرخشند. این چشم‌انداز کلی نظام آموزش و پرورش است که مقام معظم رهبری نیز بارها به آن تأکید کرده‌اند. ایشان بر این باورند که این دستگاه باید با دیدی کلان و هویتی، وظیفه تربیت انسان‌ها را به بهترین شکل ممکن انجام دهد. با این حال، طی سال‌های مختلف، بخشی از این سیاست‌ها به‌صورت کامل اجرا نشده و برخی برنامه‌ها نیز روی زمین مانده‌اند.
وی افزود: اما آیا نظام فعلی آموزشوپرورش توانایی تحقق این اهداف بلند را دارد؟ به نظر من و بر اساس نظر حضرت آقا، پاسخ منفی است. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این نظام، تقلیدی بودن ساختارش است. در واقع، آموزشوپرورش ما عمدتاً الگوبرداری و بدون توجه به بومی‌سازی از نظام‌های غربی بوده است. این الگوبرداری ناقص، باعث شده که شیوه‌های تدریس و تربیت ما در تضاد کامل با سنت‌های آموزشی دیرینه کشورمان باشد. نتیجه آنکه دانش‌آموزان از همان ابتدا تا پایان تحصیل، بیشتر وقت خود را صرف حفظ‌کردن مطالب می‌کنند و عملاً یادگیری عمیقی شکل نمی‌گیرد. این مسئله، حافظه‌محوری است که به‌کلی با روش‌های سنتی آموزش در مدارس قدیمی، حوزه‌های علمیه و مدارس علوم دینی که مبتنی بر تفکر و درک عمیق بوده‌اند، تفاوت دارد.عضو بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی عنوان کرد: در نظام آموزش و پرورش فعلی، دانش‌آموزان از همان سال اول ورود به مدرسه، چه در پیش‌دبستانی و چه در دوره‌های بعدی، بیشتر مشغول حفظ‌کردن مطالبی هستند که برای امتحانات ارائه می‌شود. این مطالب معمولاً دو تا سه سال در حافظه باقی می‌مانند و سپس فراموش می‌شوند، چرا که یادگیری عمیقی اتفاق نیفتاده است. درحالی‌که در نظام‌های آموزشی سنتی کشور، مانند حوزه‌های علمیه و مدارس علوم دینی، دانشجویان و طلبه‌ها به طور عمیق مطالب را می‌آموختند و این آموزه‌ها تا پایان عمر در ذهنشان باقی می‌ماند.
اسدی اظهار کرد: علت این تفاوت، نحوه فهم و درک عمیق مطالب بود که در نظام‌های سنتی وجود داشت، اما در آموزش و پرورش کنونی کمتر دیده می‌شود. این مسئله از نگاه مقام معظم رهبری یک ضعف جدی در نظام تربیتی ما محسوب می‌شود. با این وجود، راهکارهایی نیز وجود دارد، از جمله سند تحول بنیادین که مورد اشاره دوستان قرار می‌گیرد.
اسدی: تربیت دینی فراتر از آموزش صرف کتاب‌های دینی استوی ادامه داد: در حوزه تربیت دینی نیز باید توجه داشت که تربیت دینی فراتر از آموزش صرف کتاب‌های دینی است. کتاب‌های دینی مدارس از سال اول ابتدایی تا سال دوازدهم عمدتاً به شرح اصول پنجگانه دین مانند توحید، معاد، نبوت، امامت و رسالت می‌پردازد، اما این آموزش‌های صرف، به تنهایی برای تربیت دینی کامل دانش‌آموز کافی نیست. تربیت دینی باید در سطحی بالاتر و جامع‌تر صورت گیرد و علاوه بر کتاب‌های درسی، نیازمند معلمانی است که بتوانند این مفاهیم را به شیوه‌ای مؤثر و تأثیرگذار منتقل کنند.عضو بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی گفت: حضرت آقا نیز تأکید کرده‌اند که تأثیر معلم در کلاس درس حتی از منبر و خطابه‌ها بیشتر است و نقش اصلی تربیت دینی بر عهده معلم و معاونت پرورشی مدارس است. متأسفانه در سال‌های گذشته به دلیل غفلت‌های صورت گرفته، معاونت پرورشی آسیب دیده و نقش مؤثر خود را در فرآیند تربیت دینی به خوبی ایفا نکرده است.اسدی خاطرنشان کرد: یکی از نکات مهم در تربیت دانش‌آموز، این است که هیچ‌گاه نباید این کار به زور و اجبار انجام شود. معنویت و باورهای دینی باید از درون دانش‌آموزان رشد کند و معلم نقش هدایتگر و راهنما را در این مسیر ایفا کند. توانایی معلم در جذب دانش‌آموزان و انتقال درست مفاهیم دینی و اخلاقی، نقش کلیدی دارد.
وی اظهار کرد: اگر معلم خود دارای اخلاق نیکو و رفتار انسانی باشد، به طور طبیعی دانش‌آموز به سمت او جذب می‌شود و رفتارهای معلم را در خود منعکس می‌کند. این موضوع به قدری اهمیت دارد که اساتید اخلاق بارها مثال زده‌اند که معلم باید ابتدا خود عطر و بوی نیک داشته باشد تا بتواند فضای کلاس را معطر کند و دانش‌آموزان را جذب کند.عضو بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی گفت: اما صرف داشتن چنین ویژگی‌هایی کافی نیست؛ معلم باید فراتر از این‌ها عمل کند. او باید بتواند در عمل خود منش اخلاقی و رفتاری‌اش را نشان دهد و این رفتار را به صورت ملموس در کلاس و ارتباط با دانش‌آموزان منتقل کند. همچنین آموزش و پرورش و معاونت پرورشی باید ساختار منسجم و برنامه‌ریزی‌شده‌ای داشته باشند تا در حوزه تربیت فردی و دینی دانش‌آموزان نقش مؤثر و سیستماتیک ایفا کنند. وجود چنین ساختاری باعث می‌شود که تربیت دانش‌آموزان مومن و انقلابی با برنامه و هدف‌مندی پیش برود و صرفاً وظیفه معلم نباشد. به این ترتیب، معاونت پرورشی وظیفه دارد که برنامه‌های مشخص و نظام‌مندی را برای تحقق این هدف طراحی و اجرا کند.
اسدی تصریح کرد: البته در این فرآیند، دانش‌آموز نیز باید نقش فعال داشته باشد؛ یعنی علاقه‌مند و مشتاق به پیشرفت در مسیر تربیت دینی و اخلاقی باشد و خانواده او نیز پشتوانه این مسیر باشد. در نهایت موفقیت در تربیت دینی و اخلاقی دانش‌آموزان حاصل تعامل و همکاری بین معلم، مدرسه و خانواده است. از سوی دیگر، ویژگی‌ها و خصوصیات لازم برای معلمی که می‌خواهد در این مسیر مؤثر باشد، باید از ابتدا در دوره‌های تربیت معلم در کشور منتقل شود. در ایران، دانشگاه فرهنگیان به عنوان مهم‌ترین مرکز تربیت معلم در سراسر کشور فعالیت می‌کند و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی نیز در تهران به صورت تخصصی تربیت معلم در حوزه‌های فنی و مهندسی را بر عهده دارد.وی گفت: ماموریت این 2 دانشگاه تربیت معلم تراز انقلاب اسلامی در حیطه فنی و مهندسی است تا نیاز هنرستان‌های کشور را برطرف کنند. دانشگاه فرهنگیان نسبت به دانشگاه شهید رجایی بیشتر به مسئله هویت معلمی توجه کرده و تلاش‌هایی برای ارتقای این حوزه انجام داده است، هر چند مشکلاتی نیز وجود دارد که دوستان و رفقا به آنها اشاره می‌کنند، اما دانشگاه شهید رجایی در سال‌های گذشته به سمت جدایی از وزارت آموزش و پرورش و ادغام شدن در وزارت علوم حرکت کرد که این امر باعث کم‌رنگ شدن نگاه هویتی معلمی و تربیتی در این دانشگاه شد. با روی کار آمدن دولت شهید رئیسی، این روند کمی بهتر شد، اما هنوز نگرانی‌ها ادامه دارد.
عضو بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی خاطرنشان کرد: حتی چند روز پیش، برخی اساتید هیئت علمی دانشگاه شهید رجایی صحبت‌هایی کردند که در آن خواستار جدایی دانشگاه شهید رجایی از وزارت آموزش و پرورش شدند، اما در رسانه‌ها و نشست‌های مختلف بحث جدایی این دانشگاه و واگذاری آن به وزارت علوم مطرح شده است. این مسئله با واکنش تند دانشجویان، تشکل‌های دانشجویی و برخی اساتید مواجه شده است. در دیدار معلمان سال جاری، مقام معظم رهبری نیز به صراحت با این موضوع مخالفت کردند و تأکید داشتند که دانشگاه‌های تربیت معلم باید زیر نظر وزارت آموزش و پرورش باقی بمانند تا نسل‌های آینده معلمان تراز انقلاب اسلامی تربیت شوند.اسدی تاکید کرد: اگر این سیاست‌ها و نگرش‌ها نادیده گرفته شود، ممکن است روند تربیت معلمان تراز انقلاب معکوس شود و حتی معلمان با رفتارها و دیدگاه‌هایی که با اهداف تربیتی انقلاب اسلامی در تضاد است، وارد عرصه آموزش شوند. این مسئله کاملاً مشخص و نگران‌کننده است. تربیت معلم اسلامی و انقلابی دارای ویژگی‌ها و خصوصیات خاصی است؛ معلم باید توانمندی‌های علمی، فنی، اخلاقی و دینی داشته باشد و از مبانی اسلامی به خوبی آگاه باشد. متأسفانه برخی دانشگاه‌ها به این مسائل به اندازه کافی نمی‌پردازند و به همین دلیل، بسیج دانشجویی و برخی جمع‌های تشکلی دغدغه‌های خود را در این زمینه مطرح کرده و به دنبال رفع این خلأها هستند.
روشن‌ضمیر: روحیه انقلابی در کلاس‌های درس ما گم شده.فارس: باتوجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار با معلمان نظر شما در رابطه با سخنان نظام فعلی آموزشوپرورش برای تربیت نسل مسئول و امیدوار باید چه کند؟ نقش معلم در تحقق این امر چیست؟ آیا دانشگاه فرهنگیان شما را برای این مهم آماده کرده است؟ سند تحول و معاونت پرورشی چه جایگاهی برای تحقق تربیت نسل مسئول و امیدوار دارد؟ امیررضا روشن‌ضمیر، جانشین مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید چمران، در پاسخ، گفت: معلم انقلابی، صرفاً انتقال‌دهنده دانش نیست بلکه باید تربیت‌کننده نسلی متعهد و انقلابی باشد که آمادگی حضور در میدان‌های حساس فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را دارد، لذا باید دارای ایمان و تقوی فردی باشد.
وی در ابتدای سخنان خود، به مهم‌ترین شاخص‌هایی که مقام معظم رهبری در خصوص معلم انقلابی مطرح کرده‌اند اشاره کرد و گفت: رهبر انقلاب در بیانات متعدد خود، به پنج ویژگی اساسی برای معلمان انقلابی اشاره کرده‌اند. نخستین ویژگی، برخورداری از ایمان و تقوای فردی است. این نگاه از منظر توحیدی رهبر انقلاب به مقوله آموزش و پرورش ناشی می‌شود. بر اساس این دیدگاه، معلم صرفاً ناقل مفاهیم فیزیک، ریاضی یا شیمی نیست، بلکه باید فردی متقی و باایمان باشد تا حتی رفتار او در کلاس درس، نقش تربیتی ایفا کند.روشن‌ضمیر در ادامه با اشاره به دومین ویژگی مورد نظر رهبری، گفت: روحیه انقلابی یکی دیگر از عناصر اساسی شخصیت معلم انقلابی است. وقتی این ویژگی را در چارچوب نبرد حق و باطل که امروز در جبهه مقاومت – مانند غزه – جریان دارد بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم که متأسفانه در فضای کلاس‌های درس کشورمان، جز چند نقاشی یا شعار سطحی، چیزی در مورد این مفاهیم عمیق مشاهده نمی‌شود. در صورتی که اگر قرار است نسل آینده‌ساز کشور با روحیه انقلابی تربیت شود، باید این ارزش‌ها از مراکز تربیت معلم و از همان ابتدا وارد فرآیند تعلیم و تربیت شوند.وی افزود: ویژگی سوم، آگاهی معلمان به مسائل روز است. معلم باید علاوه بر توان علمی و انتقال دانش، نسبت به تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی روز نیز بینش و درک داشته باشد. وقتی در جامعه مسئله‌ای نظیر انتخابات مطرح می‌شود، معلم باید آن‌قدر از این مباحث مطلع باشد که بتواند در کلاس، در برابر پرسش دانش‌آموزان پاسخ مستدل و روشنگرانه‌ای ارائه دهد.
چهارمین شاخص مورد تأکید رهبر انقلاب از نظر روشن‌ضمیر، تعهد معلم به تربیت نسل انقلابی است. وی در این‌باره گفت: معلمی که وارد کلاس درس می‌شود، باید خود را موظف بداند که سربازان حضرت حجت (عج) را تربیت کند. اگر چنین نگاهی در چشم و دل معلم پدید آید، بسیاری از مشکلات و چالش‌های تربیتی کشور حل خواهد شد. در این صورت، ما دیگر شاهد آسیب‌پذیری نوجوانان در برابر جریان‌های مخرب نخواهیم بود.او در ادامه افزود: پنجمین ویژگی معلم انقلابی، آن است که باید الگویی مناسب برای دانش‌آموز باشد. این ویژگی، دربرگیرنده چهار ویژگی پیشین است. یعنی معلمی که وارد کلاس می‌شود، تمام رفتار و سبک زندگی‌اش – از طرز لباس پوشیدن تا نوع فکر کردن، مطالعه‌کردن و حتی انتخاب کتاب – باید الگو باشد. وقتی به معلمان دانشگاه فرهنگیان نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که هنوز آن‌گونه که رهبر انقلاب می‌خواهند، از نظر ایمان و انقلابی‌گری در تراز نیستند؛ اما بااین‌حال، بر حضور معلمان از دانشگاه فرهنگیان تأکید می‌کنیم، چون باید تنها ورودی آموزشوپرورش، همین دانشگاه و دانشگاه تربیت معلم شهید رجایی باشد.وی تصریح کرد: باید به‌تدریج دانشگاه‌های دیگر در این زمینه حذف شوند؛ چراکه دانشگاه فرهنگیان، در صورت اجرای صحیح آیین‌نامه‌ها، از ابتدا بر مبنای الگوی دانشگاه تربیت افسری طراحی شده است. به‌عبارت دیگر، حضور خوابگاهی معلمان در دانشگاه باید فراهم شود تا امکان پرداختن عمیق‌تر به خودسازی، تربیت ایمانی و آگاهی سیاسی برای آنها فراهم گردد. متأسفانه، به‌دلیل محدودیت‌های بودجه‌ای و برخی ملاحظات سیاسی، بخش بزرگی از دانشجویان به صورت ترددی تحصیل می‌کنند که این مسأله کارایی نظام تربیت معلم را کاهش می‌دهد.
جانشین مسئول بسیج دانشجویی پردیس شهید چمران همچنین به یکی از موانع جدی در مسیر ارتقای نظام آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: دخالت‌های سیاسی در مجلس موجب شده که برخی نمایندگان طرح‌هایی نظیر افزایش سن ورود به دانشگاه فرهنگیان را پیگیری کنند. این اقدام که سقف سنی پذیرش را به ۲۲ سال افزایش داده، باعث شده امکان شکل‌گیری «زیست معلمی» برای افراد بسیار دشوار شود. تصور اینکه فردی ۲۷ یا ۲۸ ساله، با مشغله‌های زندگی مانند ازدواج، شغل یا سایر مسئولیت‌ها، بتواند همان زیست تربیتی مطلوب را به‌دست آورد، تقریباً غیرممکن است. هویت‌یابی تربیتی در این سنین دیگر کارآمد نخواهد بود.او همچنین به آمار نگران‌کننده نسبت استاد به دانشجو در دانشگاه فرهنگیان اشاره کرد و گفت: نسبت یک استاد هیئت علمی به ۷۷ دانشجو، یک وضعیت تقریباً فاجعه‌آمیز است. حتی اگر اساتید ما از نظر علمی و اخلاقی در سطح مطلوبی باشند، با این حجم از دانشجو نمی‌توانند انتقال مؤثر مفاهیم ارزشی و تربیتی را داشته باشند. نسبت مناسب باید چیزی در حدود ۱۵ تا ۲۰ دانشجو برای هر استاد باشد تا فرصت تعامل و انتقال تربیتی فراهم شود.روشن‌ضمیر در ادامه گفت: نگاه ما به آینده، باید گفتمان‌محور باشد. از ابتدای دهه ۱۳۹۰ که سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تصویب شد، رهبر انقلاب هر سال بر اجرای کامل آن تأکید داشته‌اند؛ با این حال، هنوز اجرای کامل این سند محقق نشده است. در دولت شهید آیت‌الله رئیسی، اقدامات مهمی مانند رتبه‌بندی معلمان آغاز شد که بخشی از این سند را محقق کرده، اما مسیر اجرا هنوز طولانی است و موانع زیادی بر سر راه آن قرار دارد.
وی افزود: از منظر فرهنگی نیز باید نگاه ما به دانشگاه فرهنگیان و ورودی‌های آن متفاوت باشد. نمی‌توان از سنین بالای ۲۶ سال انتظار ساخت هویت معلمی داشت، آن هم در شرایطی که فرد پیش از ورود به دانشگاه، درگیر مشغله‌های متعدد زندگی بوده است.
روشن‌ضمیر سپس به محور خودسازی در دانشگاه فرهنگیان پرداخت و گفت: در پاسخ به این سؤال که برای خودسازی چه اتفاقی باید بیفتد، باید گفت خوشبختانه دانشگاه فرهنگیان بستری بسیار مناسب برای این هدف فراهم کرده است. در طول چهار سال تحصیل، دانشجو-معلمان با میدان‌های عملی متعددی مواجه می‌شوند که فرصتی ارزشمند برای رشد آن‌هاست. در این فضا، دانشجویان بسیاری از چیزهایی را که حتی اساتید برجسته دانشگاه‌ها نمی‌توانند آموزش دهند، به صورت میدانی تجربه و یاد می‌گیرند.وی تشکل‌های دانشجویی را نیز یکی از پایه‌های اصلی خودسازی در دانشگاه دانست و گفت: فعالیت تشکیلاتی از سطحی‌ترین تا عمیق‌ترین سطح، زمینه‌ساز رشد فکری و تربیتی دانشجویان است. گاهی این تشکیلات دوره‌های تخصصی مانند مسیر، یا نظام مباحث آموزش و پرورش برگزار می‌کنند و در سطحی عمیق‌تر، مجموعه‌ای از دانشجویان دغدغه‌مند طی چهار سال، درباره مسائل آموزش و پرورش گفت‌وگو، بررسی، تبادل نظر و برنامه‌ریزی می‌کنند.وی در پایان تأکید کرد: این زیست جمعی و تشکیلاتی، موجب رشد واقعی دانشجو-معلمان می‌شود و باید آن را جدی گرفت. شرکت در تشکیلات دانشجویی نه‌تنها به خودسازی فردی کمک می‌کند، بلکه زیربنایی برای ساخت معلمانی مسئول، آگاه، متعهد و انقلابی فراهم می‌آورد.
زین‌الدین: معلمان بستر تمدن نوین اسلامی را فراهم می‌کنند.
فارس: باتوجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار با معلمان نظر شما در رابطه با سخنان نظام فعلی آموزشوپرورش برای تربیت نسل مسئول و امیدوار باید چه کند؟ نقش معلم در تحقق این امر چیست؟ آیا دانشگاه فرهنگیان شما را برای این مهم آماده کرده است؟ سند تحول و معاونت پرورشی چه جایگاهی برای تحقق تربیت نسل مسئول و امیدوار دارد؟
علی زین‌الدین، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید چمران، در پاسخ به این سؤالات با اشاره به الگوی پنجگانه تمدنی ترسیم‌شده از سوی مقام معظم رهبری، جایگاه معلم را در مسیر تحقق انقلاب اسلامی، جایگاهی تمدنی توصیف کرد. وی با بیان اینکه در حال حاضر کشور از مراحل «انقلاب اسلامی» و «نظام اسلامی» عبور کرده و در مرحله «دولت اسلامی» قرار دارد، اظهار داشت: این مرحله، مقدمه‌ای برای تحقق «جامعه اسلامی» و در نهایت «تمدن نوین اسلامی» است.
وی تأکید کرد: جامعه اسلامی متشکل از همه اقشار مردم، از اغنیا تا فقرا و از مناطق مرفه تا محروم است. در این میان، تنها نهادی که می‌تواند با همه این اقشار در ارتباط باشد، نظام تعلیم و تربیت است. اگر بتوانیم دستگاه تعلیم و تربیت را اسلامی کنیم، در نهایت جامعه اسلامی شکل خواهد گرفت. به گفته وی، اسلامی شدن این دستگاه تنها در صورتی امکان‌پذیر است که معلمان، یعنی کادر اصلی آن، از تربیتی اسلامی برخوردار باشند.مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان تصریح کرد: مراکز تربیت معلم از جمله دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تنها مسیر منطقی و شرعی برای ورود به بدنه آموزش و پرورش به شمار می‌آیند. متأسفانه در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از دولت شهید رئیسی، شاهد بازگشت سیاست‌های تنوع‌بخشی در جذب معلم هستیم.زین‌الدین در این زمینه به طرح‌هایی نظیر پذیرش معلم از مسیر ماده ۲۸، دوره‌های دوساله خدمت در مدرسه پیش از ورود به دانشگاه فرهنگیان، و یا تحصیل سه‌ساله در سایر دانشگاه‌ها و گذراندن یک سال آموزش مجازی اشاره کرد و گفت: این رویکردها ضربات جدی به انسجام نظام تربیت معلم وارد کرده و خلاف مسیر تعیین‌شده توسط رهبر انقلاب است. نگران‌کننده‌تر از این، مواردی است که در برخی اسناد بالادستی مشاهده می‌شود؛ جایی که به کاهش تعداد معلمان به‌عنوان یک راهکار نگاه می‌شود. چنین دیدگاهی به معنای تضعیف دانشگاه فرهنگیان و انحراف از مسیر ترسیم‌شده در بیانات مقام معظم رهبری است.
وی با اشاره به نقش معلمان در تحقق تمدن نوین اسلامی، تأکید کرد: معلمان، بستر اصلی تحقق این تمدن‌اند و جایگاه آنان فراتر از یک نقش صرفاً آموزشی است؛ آنان سنگ‌بنای جامعه‌ای‌اند که قرار است تمدن اسلامی را شکل دهد. برای پاسخ به این پرسش که آیا آموزش و پرورش موفق به تحقق این نقش شده یا نه، باید نگاهی منصفانه داشت. این نهاد، بدنه‌ای گسترده و پرجمعیت دارد و نمی‌توان تنها با پاسخ «آری» یا «خیر» آن را تحلیل کرد.مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان شهید چمران با اشاره به موفقیت‌های نسبی این دستگاه، گفت: شهدایی چون روح‌الله عجمیان و آرمان علی‌وردی، نمونه‌های بارز تربیت‌یافتگان نظام تعلیم و تربیت اسلامی‌اند که نشان می‌دهد این مسیر در مواردی به‌درستی طی شده است. اما هم‌زمان، کاستی‌ها و ضرورت تحول نیز بر کسی پوشیده نیست.
زین‌الدین با اشاره به تلاش‌های بسیج دانشجویی برای شناسایی موانع تحول، محورهایی چون برنامه درسی، فضا و تجهیزات آموزشی، منابع مالی، منابع انسانی، نظام مدیریت، پژوهش و ارزشیابی را به‌عنوان چالش‌های اساسی معرفی کرد، گفت: تا زمانی که در این حوزه‌ها تناقض وجود داشته باشد، رسیدن به وضعیت مطلوب امکان‌پذیر نخواهد بود. به‌عنوان‌مثال، برنامه‌ریزی نامناسب زمان‌بندی امتحانات نهایی و کنکور که در فاصله کوتاهی برگزار می‌شوند، موجب فشار مضاعف بر دانش‌آموزان شده و زمینه‌ساز افت کیفیت تربیت نیروهای طراز انقلاب می‌شود.وی در ادامه، چالش‌های آموزشوپرورش را در سه سطح خرد، کلان و توسعه دسته‌بندی کرد و گفت: استفاده از ویدئو پروژکتور در کلاس، مثالی از سطح خرد است، تجهیز همه مدارس در سطح کلان قرار می‌گیرد و از میان برداشتن شکاف طبقاتی آموزشی، سطح توسعه‌ای این چالش‌هاست. به باور وی، تحول اساسی در لایه توسعه باید نقطه آغاز تحول باشد؛ چرا که سایر سطوح به‌دنبال آن اصلاح خواهند شد.
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان شهید چمران با اشاره به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، خاطرنشان کرد: این سند با هدف اصلاح اندیشه‌ای و ساختاری تهیه شده، اما متأسفانه با وجود تصویب قانونی مبنی بر لزوم به‌روزرسانی پنج‌ساله، تاکنون یا به‌روزرسانی نشده، یا به مرحله اجرا نرسیده است. در دولت سیزدهم و با تلاش جمعی از فعالان بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان، برخی اصلاحات و بازبینی‌ها در مفاد سند صورت گرفت، اما بدون اجرای واقعی این اصلاحات، تحول صرفاً در حد شعار باقی خواهد ماند.
زین‌الدین تأکید کرد: حتی دانشگاه فرهنگیان در وضعیت فعلی نیز نیازمند بازنگری و تقویت جدی است. مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی، از دل یک نظام تعلیم و تربیت متحول و معلم انقلابی عبور می‌کند و هرگونه تعلل در این مسیر، ما را از آرمان‌های ترسیم‌شده دور خواهد ساخت.وی در ادامه سخنان خود با انتقاد از وضعیت فعلی دانشگاه فرهنگیان، گفت: «برخی تصور می‌کنند که دانشگاه‌های دیگر برای تربیت معلم ارجح‌تر و شایسته‌تر هستند، اما اگر بخواهیم بر اساس معیارهای ایده‌آل عمل کنیم، پاسخ منفی است. اساسنامه دانشگاه فرهنگیان به‌روشنی نشان می‌دهد که این دانشگاه، یک نهاد حاکمیتی و شبانه‌روزی است که به جز آموزش رسمی، نیازمند برنامه‌های فوق‌برنامه نیز است تا بتواند زیست معلم انقلابی و طراز را شکل دهد.»مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان شهید چمران تأکید کرد: «متأسفانه با مشکلات موجود، این مسئله تا امروز محقق نشده است. دانشگاه فرهنگیان فعلاً با معضلات ابتدایی همچون نسبت پایین هیئت‌علمی به دانشجو، کمبود فضای آموزشی و خوابگاهی، و همچنین انتصاب‌ها و مدیریت راهبری ضعیف روبروست. این موارد به‌روشنی نشان می‌دهد که سیاست‌های حاکم در دانشگاه با فرمایشات مقام معظم رهبری در تضاد است.»
زین‌الدین ادامه داد: «در دانشگاه فرهنگیان باید به منابع انسانی توجه بیشتری شود. موضوعاتی که گاه درگیر برخی اساتید می‌شود نیز به همین منابع انسانی برمی‌گردد. اما ما همه چیز را خلاصه کرده‌ایم در کمبود بودجه. بله، دانشگاه از نظر مالی نیز محدودیت دارد. ۶۰ درصد بودجه از محل شهریه دانشجویان تأمین می‌شود و ۴۰ درصد را دولت پرداخت می‌کند. این خود یکی از آسیب‌ها و محدودیت‌هاست. اما حتی با بودجه موجود نیز، اگر منابع انسانی مناسبی وجود داشته باشد و مبانی تحولی آموزش و پرورش رعایت شود، پیشرفت ممکن خواهد بود.»
وی با اشاره به محورهای اصلی تحول در دانشگاه گفت: «ما پیش‌تر گفتیم که برنامه درسی، فضای فیزیکی و تجهیزات، منابع مالی، منابع انسانی، نظام مدیریت، و همچنین پژوهش و ارزشیابی، شش محور اساسی تحول هستند. اما اکنون در هیچ‌یک از این موارد در تراز انقلاب اسلامی عمل نمی‌کنیم. برای نمونه، چرا باید در کتاب کار و فناوری، دستور پخت کی‌اف‌سی به دانش‌آموز یاد داده شود؟ این کاملاً در تناقض با فرمایشات رهبری است. ایشان تأکید کرده‌اند که مؤلف باید التزام کامل به مبانی جمهوری اسلامی داشته باشد. اما با چنین محتوایی، مشخص است که این اتفاق هنوز نیفتاده و جای کار فراوانی وجود دارد.»مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان شهید چمران در ادامه به مسئله جذب معلم اشاره کرد و افزود: «ما تا وقتی که در روش جذب، سیاست‌های رهبری را لحاظ نکنیم، مشکلات ادامه دارد. ایشان به‌صراحت گفته‌اند مسیر ورود معلم فقط باید از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی باشد. اما ما مدام به روش‌های جایگزین می‌پردازیم. همین امسال هم شاهد این وضعیت هستیم. این یعنی بیانات رهبر معظم انقلاب به عنوان نقشه راه در نظر گرفته نشده‌اند.»
اساتیدی داریم که تحصیلات خارج ازکشور دارند، اما نگاهی به هویت معلمی ندارندزین‌الدین در ادامه گفت: برای مثال، همین موضوع افزایش سقف سنی برای ورود به دانشگاه فرهنگیان، در تناقض کامل با مسیر تربیت معلم است. فردی که در ۲۶ یا ۲۷ سالگی وارد دانشگاه می‌شود، در این مدت کجا بوده؟ سربازی رفته؟ در دانشگاه دیگری تحصیل کرده؟ حالا که همه مسیرها را رفته، وارد دانشگاه فرهنگیان شده است. این قابل مقایسه نیست با دانش‌آموزی که در ۱۸ سالگی و اوج جوانی جذب شده است.وی همچنین به مشکلات شیوه جذب و ارتقای هیئت علمی پرداخت و گفت: آمار نسبت اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان به تعداد دانشجو، در مقایسه با دانشگاه‌های دیگر، واقعاً عجیب است. در برخی رشته‌ها، این آمار حتی دو برابر میانگین ملی است. ما باید این موضوع را در سطح دانشگاه حاکمیتی در تراز انقلاب اسلامی اصلاح کنیم. در طول چند دولت گذشته، ثبات مدیریتی در این وزارتخانه بسیار ضعیف بوده و این به خودی خود یک معضل اساسی است. بارها وزیر آموزش و پرورش تغییر کرده است. در برخی دوره‌ها، حتی یک وزیر هم نتوانست دوره کامل مدیریتی را طی کند. البته اکنون با هدایت مقام معظم رهبری وضعیت بهتر شده است.مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان شهید چمران درباره فعالیت تشکل‌ها در دانشگاه فرهنگیان توضیح داد: «در دانشگاه تشکل‌های مختلفی وجود دارد، اما بسیج دانشجویی یکی از معدود تشکل‌هایی است که با خط سیر مشخص، به تربیت نیروی انقلابی می‌پردازد. این کار، یک برنامه کوتاه‌مدت یا هیجانی نیست. از لحظه ورود دانشجو، دوره‌هایی چون «مبدأ»، «مسیر»، و سپس «نظام توحیدی» برگزار می‌شود تا اشراف دانشجو نسبت به مصالح نظام آموزش و پرورش تقویت شود.»
زین‌الدین ادامه داد: «اگر همکاری بیشتری با این تشکل صورت گیرد، می‌توان این گفتمان را در سطح کلان دانشگاه توسعه داد. قطعاً این اتفاق منجر به خروجی بهتر نیروی انسانی خواهد شد. ما در دانشگاه فرهنگیان، یک مسیر چهارساله شامل ۱۵۰ واحد کارشناسی داریم. بعد از ورود با کنکور، دانشجو دروس تخصصی، عمومی، جامعه‌شناسی آموزشوپرورش، فلسفه تعلیم‌وتربیت و دیگر دروس مرتبط را می‌گذراند در بدو ورود مشخص می‌شود که هر کدام از دانشجویان در چه رشته‌ای تحصیل می‌کنند. متناسب با رشته واحدهای آنها تفاوت خواهد داشت.»
علی هوشمند معاونت رشد کادرسازی پردیس شهید چمران در انتقاد از وضعیت روان‌شناس در دانشگاه گفت: «رویکرد روان‌شناس حاکم در دانشگاه فرهنگیان، بیشتر از جنس روان‌شناس رایج دانشگاه‌هاست، نه با نگاه معلم‌محور. بسیاری از اساتید از دانشگاه‌های نه‌چندان معتبر آمده‌اند و خودشان هم هویت معلمی ندارند. درحالی‌که استاد معلم باید الگوی رفتاری برای دانشجو باشد.»امیرعلی اسدی عضو بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی نیز با تایید این مطلب گفت: این مسئله در دانشگاه شهید رجایی هم وجود دارد. بعضاً اساتیدی داریم که تحصیلات خارج از کشور هم دارند، اما تعریف و نگاهی از هویت معلمی ندارند. برخی از آنها بر ضد هویت معلمی هستند.
زین‌الدین درباره کیفیت مفاد آموزشی دانشگاه فرهنگیان، گفت: «در رشته‌های علوم پایه کتاب‌ها با دانشگاه‌های دیگر مشترک است، اما در رشته‌هایی چون الهیات یا معارف اسلامی، گاهی کتاب‌های مخصوص فرهنگیان وجود دارد، اما یا انتشاراتشان محدود است و اساتید ناچارند جزوه بدهند یا در دست تألیف است. تدریس می‌شود.»وی درباره کارورزی در دانشگاه فرهنگیان گفت: «از سال دوم، دانشجو هفته‌ای یک روز موظف است به عنوان کارورزی به مدرسه برود. اما به‌دلیل کمبود معلم، گاهی دانشجو معلمان بدون آمادگی کامل، مسئولیت تدریس کامل را به عهده می‌گیرند. این در حالی است که دانشجو سال دوم و سوم می‌باشد و هنوز تجربه و پختگی لازم را ندارند. اگر هم از حضور در مدرسه امتناع کنند، با آنها برخورد می‌شود.»زین‌الدین در پایان تأکید کرد: «ما نیاز داریم نگاه کلان‌تری به تربیت معلم داشته باشیم. تحقق تمدن نوین اسلامی، از مسیر دانشگاه فرهنگیان و تربیت معلم انقلابی می‌گذرد. هرگونه انحراف یا کم‌توجهی به این مسیر، ما را از اهداف اصلی دور خواهد کرد.»
هوشمند: معلم فقط آموزش‌دهنده نیست؛ پرورش‌دهنده است.فارس: باتوجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار با معلمان نظر شما دررابطه‌با سخنان نظام فعلی آموزشوپرورش برای تربیت نسل مسئول و امیدوار باید چه کند؟ نقش معلم در تحقق این امر چیست؟ آیا دانشگاه فرهنگیان شما را برای این مهم آماده کرده است؟ سند تحول و معاونت پرورشی چه جایگاهی برای تحقق تربیت نسل مسئول و امیدوار دارد؟
علی هوشمند معاونت رشد کادرسازی پردیس شهید چمران گفت: در نظام آموزشوپرورش دو گروه از معلمان را داریم. گروه اول صرفاً نگاه کارمندی به معلمی دارند و به دلیل مزایا از جمله نرفتن سربازی و کسب حقوق در دانشجویی وارد این حوزه شده‌اند، بدون آنکه دغدغه یا هویتی مرتبط با حرفه معلمی داشته باشند؛ کسانی که در فضایی خاکستری و بدون دغدغه‌های جدی هستند، اما دسته دوم با نگاهی جدی و هدف‌مند به مسئله آموزش برای خدمت به کشور وارد دانشگاه فرهنگیان شده‌اند و دارای علاقه و هویتی هستند.وی افزود: زمانی که وارد کلاس‌های دانشگاه فرهنگیان می‌شویم، مشاهده می‌کنیم که مسائل مربوط به آموزش سیاسی یا مباحث جدی تربیتی کمتر مطرح می‌شود. موضوعات آموزشی در بسیاری مواقع به سمت موضوعات غیرمرتبط و حاشیه‌ای کشیده می‌شوند تا جایی‌که در اساتید گروه‌های معارف دانشگاه دیده شده سندهایی مثل سند 2030 را به عنوان سندعلمی مطرح می‌کنند.
معاونت رشد کادر سازی پردیس شهید چمران عنوان کرد: افق مطالبات این گروه بیشتر محدود به مسائل صنفی است و فراتر از آن نمی‌رود. به عنوان مثال، مسائل مربوط به کسورات حقوقی یا احکام دیوان عدالت اداری مطرح می‌شود که ما نیز نسبت به این موارد اعتراض داریم و حقشان را به رسمیت می‌شناسیم، اما معتقدیم که مسائل اصلی و بنیادین‌تر، به ویژه کیفیت اساتید دانشگاه فرهنگیان است که باید جدی گرفته شود. دانشگاه فرهنگیان به‌گونه‌ای شده که بسیاری از اساتید آن به سن بازنشستگی نزدیک می‌شوند و این موضوع به وضوح به کیفیت آموزش و پرورش لطمه وارد می‌کند. بنابراین، ضروری است که فکری اساسی در خصوص ارتقاء کیفیت اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان صورت گیرد تا در نهایت معلمان توانمند و با کیفیت تربیت شوند و مدارس ما به مراکز پویا و موفق تبدیل گردند.هوشمند گفت: مقام معظم رهبری در سال‌های متمادی، موضوع تربیت و آموزش را یکی از مسائل کلان کشور دانسته‌اند و از نقش معلم و مدرسه در کاهش آسیب‌های اجتماعی به کرات سخن گفته‌اند. در بیانات چند سال اخیر، به ویژه به نقش محوری معلم و مدرسه در مقابله با آسیب‌های اجتماعی تأکید شده است. در شرایط کنونی، حمله فرهنگی و تهاجمی که غرب به گروه سنی نوجوان و دانش‌آموز انجام می‌دهد، بسیار جدی و برنامه‌ریزی شده است. این قشر آسیب‌پذیر و فاقد سپر دفاعی در برابر نفوذ فرهنگی، از طریق ابزارهایی مانند برنامه‌های رسانه‌ای، اسباب‌بازی‌ها، خوراکی‌ها، پوشاک و دیگر موارد به تدریج تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: مشاهده می‌کنیم که کودکان و نوجوانان حتی پیش از ورود به مدرسه، تحت تأثیر این جریان‌های فرهنگی قرار دارند؛ همان گونه که در تاریخ اتفاق افتاده است، نظیر فتح اندلس که با نفوذ فرهنگی و گسترش فضای رسانه‌ای و خشونت‌آمیز، زمینه‌ساز تغییرات اساسی شد. این روند به وضوح نشان می‌دهد که برنامه‌ای مدون و هدف‌مند برای اشاعه فرهنگ غربی و ضربه زدن به ارزش‌های اسلامی وجود دارد و ما نیز باید به این تهدیدها توجه داشته باشیم.معاونت رشد کادرسازی پردیس شهید چمران با اشاره به معاونت پرورشی گفت: در بیانات اخیر مقام معظم رهبری بر این نکته تأکید شده که اگرچه معلم باید نقش اصلی در تربیت دانش‌آموزان ایفا کند، اما معاون پرورشی نیز وظیفه مهمی در جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی دارد. برخی اقدامات در مدارس انجام می‌شود که به ظاهر سطحی به نظر می‌رسند، مانند شعارهای سیاسی و حرکات نمادین، اما پشت این اقدامات مبانی عمیق‌تری وجود دارد که باید به درستی به دانش‌آموزان منتقل شود تا آنان هنجارهای دینی و فرهنگی را درک کنند و از نظر فکری و عقیدتی در برابر تهاجمات فرهنگی مقاومت کنند.هوشمند بیان کرد: در سال‌های اخیر، برخی وقایع مانند حضور گسترده دانش‌آموزان در خیابان‌ها و اعتراضات اجتماعی که به نظر می‌رسید آموزشوپرورش کنترلی بر آنها ندارد، به وضوح نشان داد که ارتباط میان نظام آموزشی و دانش‌آموزان قطع شده است. این در حالی است که مقام معظم رهبری تأکید کرده‌اند که ۱۲ سال تحصیل در دوره ابتدایی و متوسطه فرصت بسیار مهم و استثنایی برای تربیت نسل آینده است و هیچ نهادی چنین فرصت ممتازی را در اختیار ندارد.
اگر این فرصت به صرف انتقال محتوای کتاب‌های درسی و آموزش صرف محدود شود، نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد. برای مثال، کتاب‌های دینی که معمولاً فاقد جذابیت و عمق محتوا هستند و گاه نقدهای جدی بر آنها وارد شده، نمی‌توانند به تنهایی پاسخگوی نیازهای تربیتی دانش‌آموزان باشند.وی اظهار کرد: مسئله اصلی در تربیت معلم است؛ معلم به معنای واقعی کلمه، یعنی کسی که نه فقط نقش آموزش‌دهنده بلکه نقش پرورش‌دهنده همه‌جانبه دانش‌آموز را بر عهده دارد. اگر با نگاه آموزش‌دهنده به معلم نگاه کنند نمی‌توان با آسیب‌های اجتماعی مبارزه کرد. باید به معلم به عنوان مربی، الگو و پرورش‌دهنده همه ابعاد دانش‌آموز نگریست. شخصیت معلم، باید ویژگی‌هایی شبیه به انبیاء داشته باشد. انبیاء به واسطه منش، رفتار و الگو بودنشان، افراد مختلف را جذب کرده و تأثیرگذاری فراوانی داشته‌اند. بنابراین، ریشه مسائل و مشکلات نظام آموزشی به سرچشمه و مرکز ثقل آن، یعنی دانشگاه فرهنگیان باز می‌گردد که پرورش‌دهنده معلمان است. معاونت رشد کادرسازی پردیس شهید چمران گفت: تأثیرگذاری بر دانش‌آموزان از مجرای آموزش‌دهنده بودن محقق نمی‌شود. معلم‌هایی خوب بودند که ارتباطشان با بچه‌ها فراتر از رابطه آموزش‌دهنده و آموزش‌گیرنده بود. آنها در ابعاد شخصیتی بچه‌ها تحول ایجاد کردند. ساختار مدرسه، اساس شکل‌گیری مدرسه، ساختار کلاس درسی و ساختار محتوا نیز بر کیفیت تربیت دانش‌آموز تأثیر دارد.
هوشمند خاطرنشان کرد: ذات بچه‌ها شلوغ‌کاری است، این ذات آسیب اجتماعی ایجاد نمی‌کند، بلکه وقتی کمی بزرگتر می‌شوند، در حال تخلیه این انرژی هستند. آن رابطه قلبی معلم و دانش‌آموز که بتواند جذب کند، بسیار مهم است. مثلاً کسی که این ویژگی را ندارد، نمی‌تواند با بچه‌ها ارتباط برقرار کند. این رابطه قلبی یک رابطه آنی نیست. بلکه به شخصیت آن معلم بر می‌گردد که شخصیت ذوابعادی باشد که دانش‌آموز را بتواند جذب کند. حتی ظاهر معلم بر جذب دانش‌آموزان تاثیرگزار است. خود معلم باید برای بچه‌ها جذاب باشد. اینکه مقام معظم رهبری می‌فرمایند شأن معلم را بالا آورید فقط در سطح مسئولین و جامعه نباید باشد بلکه معلم در نگاه دانش‌آموزان دارای شأن بالایی باشد تا دانش‌آموزان جذب او شوند.
کتک‌کاری‌ها در مدارس ناشی از پیاده‌سازی نشدن مبانی است روشن‌ضمیر در تکمیل بحث گفت: این حرفی که برادرم گفتند برشی از کلاس است، یعنی یک زمانی را دانش‌آموز شلوغ می‌کند. اگر ما با رویکرد مربی‌گونه وارد کلاس شویم و روش‌های گذشته را که با خط‌کش دانش‌آموزان را مدیریت می‌کردند را از بین ببریم دانش‌آموز ما را مانند رفیق بزرگتر و برادر خود می‌بیند. وقتی این رابطه برقرار شود به خودش اجازه نمی‌دهد که کار اشتباهی انجام دهد. این اتفاقاتی که امروز در جامعه به واسطه فضای مجازی می‌بینیم که شاگرد معلم را می‌زند یا معلم شاگرد را یا حتی کار به جایی رسیده که اولیا معلم را مورد ضرب و شتم قرار دادند. وی افزود: این مشکلات به سبب مبانی است که پیاده‌سازی نشده است. در سند تحول گفته شده که باید مربی‌گونه در ساحت‌های مختلف از جمله اخلاقی، عبادی و سیاسی عمل نمود، اما اجرایی‌اش نکردیم. صرفاً سر کلاس یک خط‌کش دست گرفتیم و به دانش‌آموز گفتیم این کار را بکن اگر جواب ندهی اولیا باید در مدرسه حاضر شوند. دانش‌آموز هم لج کرده و رفتار نابه‌هنجار از خودش نشان داده است.زین‌الدین نیز تأکید کرد: حرف ما این است که چی شده این اتفاقات رخ داده است. اگر معلم شیوه جذبش درست باشد، اگر در جای درستی تربیت شده باشد و واحدهای درستی را با اساتید درستی گذرانده باشد هیچ وقت کار به اینجا نمی‌رسد.
چه باید کرد؟فارس:در موقعیت کنونی چه باید کرد؟ آیا باید کلاس را رها کرد تا سند اجرایی‌سازی شود؟زین‌الدین در پاسخ به این سؤال گفت: دانشگاه فرهنگیان دوره‌هایی برای توانمندسازی ضمن خدمت دارد تا ارتقا کیفی معلمین را تحقق بخشد، اما اکنون زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که قرار است این دوره‌ها را از دانشگاه فرهنگیان خارج کنند. اگر هیئت‌علمی، فضای آموزشی، مبانی فکری دانشگاه فرهنگیان را با دوره‌های ضمن خدمت، دوره‌های توانمندسازی، نظارت و پیگیری معلمان تقویت کنند به مرور مشکل برطرف می‌شود. ما یک روز به این نقطه نرسیدیم پس یک روز هم نمی‌توانیم از این موقعیت در آییم.روشن‌ضمیر نیز در پاسخ به این سؤال گفت: کسی که با یک گزینش سطحی معلم شده است التزامی برای خودش قائل نمی‌شود که من باید این دوره‌ها را بگذرانم. در اینترنت بازار مافیایی شرت در دوره‌های ضمن خدمت معلم را می‌بینید. درواقع پول و کد ملی را می‌گیرند و به جای معلم در دوره‌ها شرکت می‌کنند. گواهی را این طور به دست می‌آورند که در رتبه‌دهی مؤثر باشد. کلاً روند اشتباه است. باید در لایه اندیشه توسعه ایجاد شود که کم کم از سطح وزارتخانه تغییر شروع شود و به سطح کلاس برسد.
زین‌الدین ادامه داد: از دانش‌آموزانتان بپرسید صد سال آینده چه شکلی است؟ قطعا خواهند گفت که ماشین‌ها پرواز می‌کنند و پاسخ‌هایی از این دست، اما آیا کسی می‌گوید عدالت باید گسترش پیدا کند؟ ظهور امام زمان باید اتفاق افتد؟ خیر. چرا؟ چون شما جزئی از یک کلان مسئله هستید.
زین‌الدین: آقا از ما تاثیرگزاری خواستند. ما هم می‌خواهیم یاد بگیریم، اما نیست!فارس: خب من معلم در کلاس چی کار کنم که دانش‌آموزم این دغدغه‌ها را داشته باشد؟ من در کلاس هستم وزیر آموزشوپرورش که در کلاس من نیست. من باید چی کار کنم حتی اگر سند اجرایی نشده باشد؟زین‌الدین گفت: سند بالادستی است و زیرنظام‌هایی دارد ما باید به واسطه آن زیرنظام‌ها آنها را پیاده‌سازی کنیم. سند برای من معلم کلاس نوشته نشده است. سند برای لایه توسعه و اندیشه نوشته شده است تا به لایه خرد برسد. ما نمی‌توانیم راه صد‌ساله را یک شب برویم. یک معلم مگر چند درس و چند ساعت با دانش‌آموز ارتباط دارد؟ در این ساعت کم چقدر می‌تواند تأثیرگذاری کند درس هم بدهد؟ کار باید اصولی درست شود. باید سند اجرایی شود. بقیه راهکارها راهکار موقتی هستند، مثل ماشینی که پنچر شده و فقط زاپاس دارد، تا کی می‌توان با این زاپاس رفت؟ محدودیت دارد.وی تصریح کرد: شما خودتان را به جایگاه انبیا نزدیک کنید، اما این باید در قالب تشکیلات باشد، یعنی همه ما باید یک خانواده شویم و درک کنیم که باید معنای وزارت تحول را بفهمیم. تا این ضرورت حاصل نشود، تحول اتفاق نمی‌افتد. شما بهترین معلم مدرسه هم که باشی زنگ بعد معلم دیگر یا حتی خانواده بعضی دانش‌آموزان یا دوستان تأثیر حرف‌های شما را از بین می‌برند. به همین دلیل هم‌زمان که معلم باید خود را ارتقا دهد از بالا هم ارتقا باید صورت گیرد.
فارس: در دانشگاه فرهنگیان چه آموزشی به شما دادند که بتوانید تأثیرگذار باشید؟زین‌الدین در پاسخ به این سؤال گرفت: ما می‌دانیم باید کاری انجام دهیم، اما با سدهای قانونی و ساختار اداری مواجهیم. اگر بخواهیم این موضوع را از ستاد به کف میدان بیاوریم، نمی‌توانیم. اولین مانع ما امتحانات است. برنامه آموزشی است. مثلاً ما اگر اردوی عقیدتی بخواهیم برای بچه بگذاریم چقدر وقت داریم؟ باتوجه به زمان شروع امتحانات! قوانین اجازه نمی‌دهند تغییرات را اعمال کنیم. ما می‌خواهیم بریم جلو اما جلوی ما سد است برای شکستن سد نیاز به شکست سد تحول داریم. برای تحول باید ضرورت آن را اول درک کنیم. سپس گفتمان شکل بگیرد. دانشگاه فرهنگیان سرفصل‌های آموزشی متناسب با فضای واقعی نیست. شما از ما پرسیدید آیا نحوه تأثیرگذاری بر بچه‌ها را دانشگاه فرهنگیان به ما آموزش می‌دهد؟ پاسخ نه است! آقا از ما تأثیرگذاری را خواستند. ما هم می‌خواهیم یاد بگیریم، اما نیست. حالا چه باید کرد؟ باید تحول ایجاد کنیم. تا ضرورت تحول را درک نکنیم کار موضعی و کوتاه‌مدت انجام می‌شود. وی افزود: در نسخه ترمیم سند تحول، تقویت و حمایت از مدارس غیرانتفاعی و تنوع‌بخشی شیوه‌های جذب معلم آمده که مخالف فرمایش رهبر انقلاب است. آقا فرمودند که سند باید به‌روزرسانی شود، اما به یا نمی‌شود یا از ریل اصلی خارج می‌شود. تا وقتی که کسانی که سند را می‌نویسند مشرف به مسائل آموزشوپرورش نباشند و از معلم‌ها مشورت نگیرند این وضعیت ادامه پیدا می‌کند.
مسئول بسیج دانشگاه فرهنگیان شهید چمران گفت: بسیج فرهنگیان 2 سال قبل نسخه ترمیم سند را ارائه داد و به وزارت تحویل دادند، اما تا الان پیاده‌سازی نکردند. یکی از مواردی که مطرح کردند تغییر برنامه درسی است. مثلا می‌گویند برنامه درسی که به صورت یکسان برای کل کشور در نظر می‌گیرند اشتباه است. به طور مثال ما در کلان‌شهر تهران با آلودگی هوا مواجه هستیم قطعا برنامه درسی باید با این مسئله سازگار باشد، لذا در تابستان یک ماه زودتر شروع کنیم و زمانی که به تعطیلات ناشی از آلودگی مواجه شدیم به جای آنکه آموزش ما مجازی شود و افت تحصیلی صورت گیرد بازه آذر تا دی را کلاً تعطیل می‌کنیم.
هوشمند: فعلاً فضا آموزشی کاریکاتوری و سطحی است. هوشمند در مورد سند تحول گفت: در حوزه مسائل اجتماعی در مدرسه، اگر فردی حتی یک‌بار با آن مواجه شده باشد و آن را دیده باشد، متوجه می‌شود که این مشکلات بسیار گسترده و فراگیر شده‌اند و متأسفانه برنامه‌ای مشخص برای مدیریت و رفع آنها وجود ندارد. اکنون باتوجه‌به تمام این مشکلات و مسائلی که مطرح شد، یک نسخه شفا‌بخش معرفی شده است، آن هم سند تحول بنیادین آموزشوپرورش که اهداف، ارزش‌ها و آرمان‌های آن بسیار مقدس و والاست. مثلاً اگر از مفهوم «حیات طیبه» صحبت می‌کند، این مسئله را باید در کارکرد عملی سند و نقش معلم در صنعت و آموزش به‌روشنی دید.
وی افزود: باید دقیقاً مشخص کنیم که ما در این سند چه جایگاهی داریم و چگونه در لایه سیاست‌گذاری کلان نمی‌توانیم تصمیم‌گیرنده نهایی باشیم اما می‌توانیم در تصمیم‌سازی نقش داشته باشیم. کنش دانشجو معلم در موقعیت‌های مختلف می‌تواند تأثیرگذار باشد و اگر مسئولان دغدغه دانشجو معلم و مطالبات صنفی او را داشته باشند، این موضوع باید در نظر گرفته شود. اما من همیشه با دوستانم این نظر را مطرح می‌کنم که به نظر می‌رسد عمداً سطح مطالبات ما روی مسائل سنگین و پیچیده نگه داشته شده است؛ در حالی که شاید مطالبه‌هایی مثل ارتقای کیفیت اساتید کمتر دیده می‌شود و سطح مطالبه پایین‌تر است و لازم است کنش جمعی، تشکیلاتی و اقتصادی شکل بگیرد، همان‌طور که تاکنون در بزنگاه‌ها و موقعیت‌های مختلف شاهد اثرگذاری این افراد بوده‌ایم.معاونت رشد کادر سازی پردیس شهید چمران بیان کرد: نگاه من به عنوان یک تحول‌خواه این است که معلمینی که با دید ماموریتی وارد این حوزه شده‌اند، تلاش‌هایشان در تصمیم‌سازی‌ها بسیار مهم است. به عنوان مثال، اگر این جمع تحول‌خواه و فعال نبود، جلوی اجرای سند 2030 گرفته نمی‌شد. بارها در دولت‌های مختلف دانشگاه فرهنگیان را می‌خواستند واگزار کنند، اما چشمان بینای همین جمع تحول‌خواه بوده که از تصمیمات نادرست در این حوزه جلوگیری کرد. البته حمایت رهبری نیز موثر بود.
هوشمند گفت: نکته مهمی که باید به عنوان یک مسئله کلیدی موردتوجه قرار گیرد این است که این مباحثی که در سند تحول مطرح شده، حضرت آقا نیز بر آن تأکید دارند و معتقدند که این موارد باید در سطح دانشجویان، در سطح کارکنان کف و در سطح آموزشوپرورش به صورت گسترده درک و مفاهمه اجتماعی ایجاد کند. همه باید با ادبیات و مفاهیم سند تحول آشنا شوند، باید معلمی که در سیستان و بلوچستان است بداند که حرف سند تحول چیست. فهم جمعی و آگاهی گسترده نسبت به سند تحول ضروری است، چرا که ابزار اجرای سند تحول معلم است و تمامی تلاش‌ها باید در خدمت معلم و بهبود عملکرد او در کلاس درس باشد.وی ادامه داد: ایشان (حضرت آقا) نیز امسال تأکید داشتند که هر اتفاقی در وزارت آموزشوپرورش می‌افتد، هر تحولی در این مجموعه رسمی تعلیم‌وتربیت رخ می‌دهد، همه در راستای فراهم‌کردن ابزار و امکانات لازم برای معلم در کلاس درس است؛ معلمی که به‌واقع افسر جبهه فرهنگی و آموزشی است. یکی از نکات کوتاه من این است که بدنه آموزشوپرورش باید با سند تحول به‌خوبی آشنا شود؛ متأسفانه بر اساس گزارش‌هایی که ارائه کردم، بسیاری از فعالان حوزه آموزش حتی نام سند تحول را نشنیده‌اند و معنای آن را نمی‌دانند، بنابراین باید سند تحول به نحو شایسته‌ای معرفی و اجرا شود.
معاونت رشد کادرسازی پردیس شهید چمران اظهار کرد: در این میان نقش بسیج دانشجویی بسیار پررنگ است. بسیج در ایجاد فهم اجتماعی نسبت به سند تحول و فرهنگ‌سازی آن نقش کلیدی دارد. مثلاً من می‌خواهم تمام فعالیت‌های فرهنگی بسیج دانشجویی را کنار بگذارم و فقط بگویم آشنایی با سند تحول برای دانشجویان امروز که در دانشگاه‌ها هستند، مهم‌ترین وظیفه این تشکل است. بسیاری از دانشجویان حتی در واحد آموزشی خود با مفاهیم سند تحول آشنا نیستند و این امر نشان‌دهنده ضرورت ورود فعال این تشکل‌ها به عرصه فرهنگ‌سازی است.
هوشمند با تأکید بر لزوم تحول در حوزه آموزشوپرورش، گفت: در کل باید یک انقلاب و تحول واقعی رخ دهد، نه صرفاً اصلاحات ظاهری یا افزودن امکانات محدود. مجوز تحول، دیدگاه ما به ظرفیت‌های انسانی و نوجوان است؛ کودکی که وارد مدرسه می‌شود باید ظرفیتی فراتر از تصور داشته باشد. به‌عنوان نمونه، امام جواد علیه‌السلام؛ کسی که در سن چهار یا پنج‌سالگی، در همان دوران کودکی، با دانشمندان بزرگ مناظره می‌کرد و الگوی ماست. این نشان می‌دهد که باید به کودکان و نوجوانان از همان سنین پایین، با احترام و نگاه به ظرفیت‌های بالای آنان نگاه شود و نباید آنها را احمق فرض کنیم یا با کلیشه‌های ذهنی محدود، جلوی رشد و شکوفایی‌شان را بگیریم. باید باتوجه‌به این ظرفیت‌ها و اشراف به توانایی‌های آنان با آنها تعامل کرد. البته کسی می‌تواند این ظرفیت‌ها را درک کند که خود به عمق این ابعاد آشنا باشد. متأسفانه در این زمینه ما در دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی کمبود جدی داریم و آموزش‌های لازم به معلمان داده نمی‌شود.وی اظهار داشت: به نظر شخصی من، آینده‌پژوهی دقیق و صحیح نسبت به فضای آموزشوپرورش در آینده وجود ندارد. تعریفی روشن از نسبت آموزشوپرورش با فضای رسانه در آینده انجام نشده است. امروز نسبت آموزشوپرورش باهوش مصنوعی، فضای مجازی و رسانه تعریف نشده است. امروز فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی که جذابیت بیشتری نسبت به کتاب‌های درسی دارند، در حال شکل‌دادن به تربیت نوجوانان هستند و ما برنامه مشخصی برای مقابله و مدیریت این روند نداریم. امروز علناً تربیت به دست آموزشوپرورش نیست.
معاونت رشد کادرسازی پردیس شهید چمران تأکید کرد: با محتوایی که ما در مدارس ارائه می‌دهیم که بعضاً ارتباط کافی با دنیای واقعی دانش‌آموزان ندارد، و پیوستگی لازم میان آموزش رسمی و فضای رسانه‌ای شکل نگرفته است، نمی‌توان انتظار داشت که اهداف تربیتی ما محقق شود. نمی‌توان توقع داشت که با این وضعیت نسل مسئول و امیدوار تحویل جامعه دهیم. در واقع، نمی‌توان در برابر موضوعات مطرح شده در فضای رسانه‌ای مقاومت کرد و نوجوانان را به سمت مسئولیت‌پذیری دینی، انقلابی و اجتماعی هدایت کرد. باید روح سیاسی و اجتماعی تربیت نیز در این مسیر موردتوجه قرار گیرد. زمانی که در شبکه‌های اجتماعی در حال ایجاد ناامیدی از انقلاب در میان مردم هستند و رضاخان‌ها را تطهیر می‌کنند شما با این شکل ارائه کتب درسی که جذاب نیست به سرانجام نمی‌رسید.
هوشمند با بیان اینکه روح سیاسی و اجتماعی باید به آموزشوپرورش تزریق شود که نباید این نهاد حساس و حیاتی بازیچه تفکرات جناحی قرار گیرد، گفت: یک روح سیاسی داریم که سیاسی بودن است و یک سیاسی‌کاری که رهبر انقلاب در این زمینه می‌فرمایند نباید آموزشوپرورش بازیچه جناح‌ها شود. این موضوع به‌هیچ‌وجه منطقی نیست که با تغییر دولت‌ها، تمامی مدیران تا سطوحی تغییر کنند. این تغییرات جناحی به‌صورت بازی سیاسی، به مدارس و فضای اجتماعی آسیب می‌زند. در واقع، فضاهای سیاسی کشور باید در جایگاه خود و با تمرکز درست در آموزشوپرورش حضور داشته باشند، نه اینکه فقط به مسائل ظاهری و سطحی مانند نقاشی برای فلسطین و کارهای نمایشی اکتفا شود. آنچه اهمیت دارد، همزاد پنداری واقعی با مسئله فلسطین و آشنایی عمیق با موضوعات مقاومت است که باید از همین امروز با جدیت دنبال شود. فعلاً فضا کاریکاتوری و سطحی است.
معلمان در مواجهه با سلاح سرد در مدارس چه کنند؟فارس: یک معلم چه کاری می‌تواند انجام دهد که دانش‌آموزانش دچار آسیب اجتماعی نشوند یا اگر هستند نجاتشان دهد؟هوشمند در پاسخ به این سؤال گفت: یک کلیدواژه دارد و آن این است که باید معلم به دانش‌آموز واقعاً به‌عنوان فرزند خودش نگاه کند.اسدی در پاسخ به این سؤال گفت: یک مسئله مهم این است که وقتی از فارغ‌التحصیلان می‌پرسیم با چالش‌های پیش‌رو چگونه برخورد می‌کنند، پاسخ‌ها متفاوت است. در آموزش ابتدایی، مشاورانی وجود دارند که البته سطح چالش‌ها در این مقطع کمتر است؛ اما در هنرستان‌ها با چالش‌های جدی‌تر و متنوع‌تری مواجهیم. به‌عنوان مثال، ورود سلاح سرد و مسائل مشابه در برخی هنرستان‌ها یک واقعیت است که باید برای آن راهکارهای مشخص و عملی پیدا کرد. باید دید محبت‌گونه و نگاه فرزندی داشت، اما درعین‌حال باید شأن معلم حفظ شود.
وی افزود: وقتی دانشجوها به دانشگاه وارد می‌شوند، به جز عده معدودی، اغلب برای تشکل‌ها و فعالیت‌های بسیج دانشجویی حضور فعالی ندارند و پس از مدتی، به دلیل غالب شدن فضای زندگی و مشغله‌های روزمره، دغدغه‌های اولیه آنها کم‌رنگ می‌شود و متأسفانه سازوکاری برای بازگرداندن آنها به این فعالیت‌ها وجود ندارد. البته به حمدالله فعالیت‌هایی توسط بسیج فرهنگیان و ادوار آن صورت می‌گیرد و فارغ‌التحصیلان نیز تلاش‌هایی دارند، اما به‌طورکلی کارها به‌صورت جزیره‌ای و پراکنده انجام می‌شود.عضو بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی عنوان کرد: یکی از مشکلات معلمان در مدرسه، مواجهه با شرایطی است که نمی‌دانند چگونه باید با آن برخورد کنند؛ مثلاً وقتی دانش‌آموزی وسیله‌ای غیرقانونی مانند سلاح سرد به مدرسه می‌آورد یا در کلاس رفتار نامناسبی دارد، معلم ممکن است به بن‌بست برسد که آیا باید دانش‌آموز را از کلاس اخراج کند یا برخورد لفظی یا حتی فیزیکی داشته باشد. این شرایط نیازمند راهکارهای تخصصی و جمعی است تا معلمان بتوانند با کمک همفکری و مشورت این چالش‌ها را مدیریت کنند و حداقل آن را کاهش دهند.اسدی ادامه داد: همچنین باید به این نکته اشاره کرد که آسیب‌های اجتماعی مانند مواد مخدر در هنرستان‌ها بیشتر و جدی‌تر از سایر مقاطع تحصیلی است و چالش‌های آنها بسیار پیچیده‌تر است. دانشگاه فرهنگیان شهید رجایی به دلیل اینکه دانشجویان از تمام نقاط کشور (جنوب، شمال، شرق، غرب) در آن حضور دارند و دوره‌های مختلف فنی و مهندسی را می‌گذرانند، با گستره وسیعی از چالش‌ها مواجه است.
وی تصریح کرد: وقتی از این دانشجویان پرسیده می‌شود که برای حل این چالش‌ها چه برنامه‌ای دارند، معمولاً پاسخ اولیه آنها بر پایه «رفاقت» است؛ یعنی اینکه معلم و دانش‌آموز باید رابطه رفاقتی و صمیمانه‌ای داشته باشند تا رفتار دانش‌آموز بهتر شود. البته خود حضرت آقا نیز بر حفظ شأنیت معلم تأکید دارند و مرزی باریک میان رفاقت و حفظ احترام معلم وجود دارد. اما این روش به‌تنهایی کافی نیست و نیاز به نگاه کلان‌تر و استراتژیک‌تری دارد.عضو بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی با تأکید بر لزوم کار تشکیلاتی، گفت: یکی از پیشنهادهای مطرح شده توسط دانشجویان و معلمان، کار جمعی و تشکیلاتی است؛ یعنی فعالیت‌های منسجم و سازمان‌یافته که در دانشگاه‌ها و بسیج دانشجویی وجود دارد، اما در بدنه مدارس کمتر دیده می‌شود. حتی اگر تشکیلاتی مانند بسیج فرهنگیان در وزارتخانه وجود دارد و دوره‌ها و کارهای متعددی انجام می‌دهد، این فعالیت‌ها به‌صورت جزیره‌ای در مدارس و کلاس‌ها دیده می‌شود و اثرگذاری کلان ندارد. اسدی تشریح کرد: مسئله این است که یک کلاس، یک مدرسه یا یک منطقه آموزشی ممکن است از نظر تحولی، دینی، ایمانی، اخلاقی و انقلابی ممتاز باشد، اما تأثیر آن فقط محدود به همان محدوده باقی می‌ماند و بر مدارس و مناطق دیگر تأثیرگذار نیست. این نگاه جزیره‌ای و مجزا، مانع از شکل‌گیری تحول واقعی در سطح کلان آموزشوپرورش می‌شود. مثلاً در سال‌های گذشته در برخی شهرها تلاش شده بود مدارس تحولی تأسیس شود که دانش‌آموزان یک قشر خاص در آن ایزوله شوند و ارتباط کمی با محیط بیرون داشته باشند تا فقط آنجا پرورش یابند. هرچند این مدارس مورد حمایت برخی ارگان‌ها هم بودند، اما این روند، تحول واقعی را شکل نمی‌داد.
وی اظهار کرد: بنابراین یکی از راهکارهای مقابله با چالش‌ها، همفکری و همکاری بین دانشجویان معلم و معلمان شاغل است؛ یک فرایند هم‌اندیشی و مشارکتی که باید در بدنه آموزشوپرورش در هر شهرستان و منطقه برقرار شود. به‌عنوان نمونه، در شهرستان محل خدمت خودم در خراسان رضوی، و در کلان‌شهرهایی مثل تهران و مشهد، این سؤال مطرح است که آیا واقعاً تشکیلات منسجمی برای معلمان وجود دارد که مشکلاتشان را مطرح کنند و با هم مشورت کنند؟ متأسفانه چنین سازوکاری در سطح معلمان وجود ندارد و بیشتر این روحیه و فعالیت‌ها فقط در بدنه دانشجویی دیده می‌شود.عضو بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در خاتمه گفت: روحیه تحول‌خواهی که دانشجویان اوایل ورود به دانشگاه دارند، معمولاً به‌مرور زمان کم‌رنگ می‌شود؛ زیرا فرصت‌ها و سازوکارهای لازم برای استمرار این روحیه و تبدیل آن به حرکت‌های پایدار در بدنه معلمان فراهم نیست. البته برخی نهادها برای ایجاد حرکت‌های پایدار معلمین فعالیت‌هایی را انجام داده‌اند، اما مسئله جزیره‌ای کارکردن است. معلم در کلاس با چالش و شبهه‌ای روبه‌رور می‌شود نمی‌داند چه کند. یا رفتاری انجام می‌دهند که معلم نمی‌داند چه کند. یا باید بچه را از کلاس اخراج کند یا برخورد لفظی یا فیزیکی داشته باشد. این چالش‌ها را معلمان بین خود حل نکردند که چه راه‌حلی برای مدیریت این فضاها وجود دارد. مشورت معلمین می‌تواند این چالش‌ها را کم کند.
در این میزگرد تأکید شد که تربیت نسلی مسئول و امیدوار در آموزشوپرورش نیازمند نگاه جامع و همکاری همه‌جانبه است. چالش‌های پیچیده‌ای که به‌ویژه در هنرستان‌ها وجود دارد، بدون راهکارهای جمعی و تشکیلاتی قابل‌حل نیست. سند تحول بنیادین با محوریت نقش کلیدی معلم، مسیر روشنی برای اصلاحات ارائه می‌دهد، اما تحقق آن مستلزم آموزش درست، حمایت مستمر و فعالیت‌های منسجم در سطح دانشجو معلمان و معلمان است تا بتوان نسلی متعهد و توانمند تربیت کرد.
