بسته تحلیلی بیانات دیدار نوروزی مقام معظم رهبری در موضوعات سیاسی و اقتصادی:
بسمالله الرحمن الرحیم
سیاسی:
تحلیل بیانات نوروزی رهبر معظم را با حدیثی از حضرت علی علیهالسلام آغاز میکنیم
من طلب السلامة لزم الاستقامة: هرکس (فردی یا ملت) بخواهد در سلامت بماند باید استقامت کند.
همچنین قرآن نیز بارها به مسلمانان وعده داده اگر استقامت کنند و تقوا پیشه کنند خداوند با امدادهای غیبی (۵هزار فرشته) که نشانههای مخصوصی دارند به یاری شما میآیند. (آل عمران ۱۲۵)
پس بنابراین طبق سنت الهی بهترین کار و امنیت آفرین ترین کار در مقابل استکبار و دشمن توکل بر خدا و استقامت میباشد بنابراین سازش دربرابر دشمنان نه تنها امنیت ایجاد نمیکند بلکه موجب به هم خوردن امنیت جامعه نیز میشود به عنوان مثال زمانی که اسرائیلیها در کشور فلسطین آمدند با وجود اینکه تعداد و تجهیزات بسیار کمتری از مسلمانان داشتند شعار آنها این بود که میگفتند ما باید از نیل تا فرات حکومت کنیم البته این را فریاد نمیزدند در محافل و روزنامههای داخلی گفته میشد. همان زمان نیز امام نسبت به حضور آنها هشدار داده بودند و گفتند سازش با این دشمن یعنی گام به گام با اهداف آنان جلو آمدن. زمانی که انور سادات کمپ دیوید را امضا کرد یکی از بسترها برای زیادی خواهی اسرائیل به وجود آمد تا جایی که الان تقریباً ۷۰درصد از فلسطین در تصرف اشغالگران است و در صدد دستیابی به غزه هستند پس سازش با دشمنی که اهداف آن مشخص است و میخواهد بر جوامع مسلمان تسلط یابد یعنی گام به گام از دست رفتن منابع و ممالک اسلامی .
نکته ای بسیار دقیق و مهم که آقا اشاره کردند بحث نبود نیروهای نیابتی (که این موضوع را گونه ای اهانت دانستند) و ریشه دار بودن این مبارزه با اسرائیل از سوی کشورهای منطقه بود، فهم این دوموضوع یعنی نبود نیروی نیابتی و همچنین ریشه دار بودن مبارزه به فهم درست ما از ارتباط این دو کلمه مهم برمیگردد.
ابتدا چرا آقا میگوید این مبارزه ریشه دار است؟
گفتمان انقلابی ما از قبل از انقلاب از همان زمانی که نهال جوان انقلاب در مدرسه فیضیه بنا شد ثابت مانده. امام از همان زمان مقاومت در برابر دولتهای استکباری و رژیم صهیونیست و یاری فلسطینیان را گوش زد میکرد یکی از مهمترین ایرادات امام به شاه نیز همکاری و در اختیار گذاشتن منابع کشور مسلمان به اسرائیل بود امام از همان زمان با فریاد بسیج کشورهای مسلمانان در مقابل رژیمهای جعلی منطقه سعی در ساخت گفتمانی انقلابی داشت که قرنها قرار تغییر ندارد و ثابت مانده برای همین بود که در سخنرانی ضمن اهمیت بر این مسئله (فلسطین) اشاره کرد که کشورهای عربی و مسلمان تنها به یک طریق میتوانند در مقابل این رژیم جعلی ایستادگیکنند و آن برگشت به تعلیمات اسلام اصیل محمدی و اعتقادی خود هست. ایشان ضمن تلاش برای وحدت امت اسلامی و کنار گذاشتن اختلافات مذهبی گوش زد کرد که امروز مسئله فلسطین با ایدئولوژیهای وارداتی و پان عربی حل نخواهد شد.
(امام خمینی: ما تا به اسلام برنگردیم؛ اسلام رسول اللّه، تا به اسلام رسول اللّه برنگردیم، مشکلاتمان سر جای خودش هست، نه میتوانیم قضیۀ فلسطین را حلش کنیم و نه افغانستان را و نه سایر جاها را. ملتها باید برگردند به صدر اسلام. اگر حکومتها هم با ملتها برگشتند که اشکالی نیست و اگر برنگشتند، ملتها باید حساب خودشان را از حکومتها جدا کنند و با حکومتها آن کنند که ملت ایران با حکومت خودش کرد تا مشکلات حل بشود)
نمونه اش جنگهای ۶ روزه آنچه اهمیت دارد بازگشت به سنت اصیل الهی یعنی توکل به خدا و استقامت هست این همان راه پیامبران در مقابل سختی و نشر دین هست اقا با اشاره به وجود همچین ایدئولوژی بحث استقامت و مبارزه را بحثی ریشه دار میداند و آن را مربوط به چندسال گذشته نمیداند .
با فهم مبنای مبارزه به راحتی میتوان فهمید که چرا آقا بحث نیروهای نیابتی را اهانتی به مسلمانانی میداند که براساس سنت رسول خدا عمل میکنند.
نیروی نیابتی یعنی چه؟! به عنوان مثال در خاطرات آقای علم آمده زمانی که روابط ایران و عراق بر سر اروند رود و نفت جنوب تیره شده بود و رژیم بعث به کشوری برای پایگاههای کمونیست تبدیل شده بود در این زمان شاه با در اختیار قرار دادن نیروی های نیابتی خود نظیر کردهای عراق و با پمپاژ پول و اسلحه به آنها در صدد خرابکاری در کشور عراق و مشغول نگه داشتن ارتش عراق در شمال کشور بود .
این نیروها نه بر اساس اعتقاد و مبنای دینی بلکه کاملاً مادی شکل گرفته بود یعنی اگر یک رژیم دیگری پیدا میشد و پول و اسلحه و یا منافع بهتری ایجاد میکرد افراد آن گروه کاملاً تغییر زاویه داده و با آنها همکاری میکردند مانند مزدورانی که عمل و رفتار آنها براساس مادیات شکل گرفته .
اما کشورهایی مثل یمن لبنان فلسطین که خود براساس مبانی اعتقادی اسلام عمل میکنند و مبارزه را جدا از وجود کمکهای کشورهای دیگر ادامه میدهند را نمیتوان در شاخه نیروهای نیابتی قرار داد.
اقتصادی:
ملت ایران ملتی قدرتمند است که در برابر خیلی از مشکلاتی که خیلی از ملتها را از بین میبرد ایستاده است و همچنین در بحرانهایی مثل فقدان رئیس جمهور در مراسم تشیع او و در روزی مثل بیست و دوم بهمن ماه امسال که نقطه اوجی بود که خودش را به دنیا شناساند حال باید خودش، خودش را هم بشناسد و بداند که چه صبر و استقامتی دارد و از آسیبهایی همچون خود کم بینی در امان باشد. چرا که هر ملت دیگری در برابر این همه مشکلات کمر خم میکرد، همانا در قرآن هم به مومنان وعده داده شده که پیروزید ولی این نیازمند صبر است چه بر دشمنی دشمنان و چه بر سختیهایی که در این مسیر به ما میرسد. صبر و تحمل میخواهد بر هزینههایی که باید در این راه داد.
مردم در راه تحقق شعار سال 1403 در حقیقت کم نگذاشتند و بلکه حرکتهای مردمی خوبی در این زمینه شد که نشان از نشاط و پویایی مردم است، اما نکته ای که هست این است که این کارها کافی نیست و جهش تولید را محقق نمیکند.
رهبر انقلاب مهمترین مسئله ای که باید به آن پرداخت را مسئله تولید دانستند زیرا که تولید یکی از بهترین روشهایی است که برای بهبود پایدار اقتصاد و رهایی از اقتصاد مبتنی بر صادرات نفت و مواد خام میتوان به کار برد، و اما یکی از عواملی که تولید برای رشد خود به آن نیاز دارد عامل سرمایهگذاری است. همین اول هم این نکته را رهبر انقلاب روشن کردند که متاسفانه وقتی سخن از سرمایهگذاری میشود گمان میشود که منظور سرمایهگذاری خارجی است البته این یک ظرفیت خوبی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت، اما نباید منحصر به آن شد و یکی از راهکارها در همین کشور خودمان حی و حاضر است و آن نقدینگی است که در اختیار مردم است، همین نقدینگی که در سالهای اخیر خبرهای متعددی را در موردش میشنویم که در بازارهای ارز و سکه و امثال اینها موجب ضرر به اقتصاد میشود میتواند به چرخه تولید بیاید و موجب رشد آن شود، این نقدینگی را رهبر انقلاب چه در مقیاس کوچک یا بزرگ را موثر در این رشد خواندند و وظیفه مردم در قبال محقق شدن این رشد تولید را سرمایهگذاری در بخشهای تولیدی بزرگ یا کوچک عنوان کردند و انتقال آن را به بخشهایی مثل ارز و سکه و مسکن را نه تنها مفید بلکه مضر برای اقتصاد برشمردند، و به نوعی اگر همه ما میخواهیم که اقتصاد ما رشد کند و معیشت ما بهبود پیدا کند راه پایدار آن کمک به تولید است و این سرمایهگذاری را محدود به بخشهای بزرگ صنعتی ندانیم بلکه به عنوان مثال در یک مرغداری کوچک هم اگر امکانات و سرمایه ای داریم میتوانیم به رشد تولید کمک کنیم و خود را موثر در این نظام اقتصادی بدانیم چرا که این سرمایهگذاری را ایشان هم در بخشهای بزرگ و کوچک مد نظر دارند.
البته نقش بسیار پررنگی را در پیشبرد این هدف، آیت الله خامنه ای برای دولت عنوان کردند و به نوعی موثرترین مسئولیت را دولت دارد و آن این است که زمینههای سرمایهگذاری را فراهم کند. به نوعی سرمایهگذاری موجب رشد تولید است و تولید موجب رشد اقتصاد و رشد اقتصاد هم بهبود معیشت را در پی دارد. برای اینکه این سرمایهگذاری در واحدهای تولیدی صورت بگیرد ایشان چند مورد از این وظایف را نام بردند:
1) ایجاد امنیت در سرمایهگذاری: واضح است که تا وقتی که سرمایهگذار آینده ای ایمن و روشن را برای سرمایه خود نداند آن را به دست کسی نمیسپارد، حال وظیفه دستگاههای مسئول این است که عمل نظارت را بر بخشهای تولیدی درست و اندازه انجام دهند در این زمینه متاسفانه ما دو آفت غفلت از نظارت بر بخشها به حدی که در حوزه مسئولیت برخی بخشهای دولتی عمل نظارت به حدی انجام نمیپذیرد که انگار مسئول متولی آن نیست و دوم اینکه در برخی بخشها به قدری نظارت و دخالت دولت زیاد است که رشد و گسترش تولید را کند میکند، یکی دیگر از بخشهایی که باید آن را مد نظر قرار داد ثبات قوانین و بخشنامه ها در قسمتهای مختلف است و در صورت تغییر بیش از حد آن اطمینان را از سرمایهگذاری میگیرد.
2) کوتاه کردن فرآیند سرمایهگذاری: اگر روند سرمایهگذاری طولانی و دست و پا گیر باشد و فرایند اخذ مجوزها طاقت فرسا باشد موجب عدم رغبت در سرمایهگذاری میباشد و در این حوزه هم باید جانب اعتدال را مانند مورد قبل قرار داد که نه افراط باشد و نه تفریط.
3) جلوگیری از واردات کالاهایی که مشابه داخلی دارند: واردات کالاهایی که همانند آن در داخل کشور بخشهای تولیدی درگیر آن هستند موجب ضربه به اقتصاد و تولید داخلی است و این مورد با مبحث رقابت در تولیدات واحدهای صنعتی اگر مدیریت درستی در آن حاکم باشد منافاتی ندارد. چراکه در خیلی از کشورهایی که اقتصاد قویتری دارند حمایت از تولیدکننده داخلی را در اولویت قرار دادهاند، اگر در نگاه واقعگرایانه هم به موضوع نگاه کنید وارد کردن کالاهای خارجی به ظاهر مقرون به صرفه تر به نسبت کالاهایی است که در داخل هم تولید میشوند. در بلند مدت اصلاً مقرون به صرفه نیست چرا که این فرایند درنهایت منجر به ضربه به اقتصاد و معیشت خود ما خواهد شد.
4) معرفی زمینههای سرمایهگذاری تولید از سوی مسئولان: عامه مردم و سرمایه گزاران خیلی از اوقات که سرمایه خود را به تعبیر رهبر انقلاب در بخشهای مضر سرمایهگذاری میکنند به دلیل این است که راهی دیگری جز آن را سودآور و موثر نمیدانند ولی اگر با اطلاع رسانی از ظرفیتهای سرمایهگذاری و ایجاد امنیت این آگاه سازی را انجام دهیم خیلی از این سرمایهها به بخشهایی خواهد رفت که هم برای خودشان سود آور است و هم کشور و همه مردم.
به طور کلی ایشان بیان میکنند که دولت قطعاً میخواهد و تلاش میکند که مشکل معیشت مردم را حل کند ولی روشی که به کار میبرد راهکارهای موقتی مثل رویکردهای حمایتی از قبیل کالابرگ و یارانه و... مسئله را ریشه ای حل نمیکند بلکه برای حل اصلی این مشکل نیاز است که رویکردهایی بنیادین را در پیش بگیرد که یکی از آنها تولید و سرمایهگذاری در آن است. برای کارشناسان و مسئولان مطلع از مسائل اقتصادی هم رهبر انقلاب دو وظیفه عنوان کردند، یکی توجیه و تبیین مردم به راهکارها و مسیرهای حل شدن مشکلات اقتصاد و دیگری تبیین و کمک به دولت، چراکه بعضاً ایدهها و طرحهای خود را به رهبری میدهند و حل این موضوعات را از ایشان میخواهند درحالی که رهبری وظیفه و دخالت مستقیم در برنامه ریزیهای اقتصادی ندارد. بنابراین باز هم اهمیت دولت اینجا مطرح میشود که برنامه ریزیهای اقتصادی به عهده اوست.